Het is de laatste jaren heel normaal dat een gebeurtenis weken, zelfs maanden in het nieuws is, logisch. Het zijn niet zomaar gebeurtenissen, groot zijn ze. Corona, the Voice, Oekraïne en de boeren bijvoorbeeld. In het begin volg ik alles, dan zwakt het wat af. En dat komt eigenlijk doordat elke gebeurtenis in het begin schokkend is en saamhorigheid schept, maar ineens vindt iedereen er wat van. Dan beginnen de meningen en de verschillende inzichten. En dat is nou precies waar ik veel moeite mee heb. Ik ben namelijk nogal ruimdenkend en kan mij in veel meningen vinden, zonder dat ik het overal mee eens ben. En inmiddels weet ik dat ik dat niet van iedereen kan verwachten.
Een tijd geleden had ik een moment waarop ik tot het besef kwam dat het leven maar kort is. Ik schrok daar een beetje van en liet dit niet meer los. De eerste 15 jaar van je leven wordt je opgevoed en de laatste 15 jaar wordt je gevoed en daartussen zitten 50 productieve jaren. Natuurlijk is dit sterk gedramatiseerd, maar toch. Ik weet heus dat je die laatste jaren niet letterlijk met een slabbetje een bordje eten naar binnen geschoven krijgt. En al helemaal niet vanaf je 65e. Maar een beetje generaliseren mag wel, als je duidelijk wilt maken dat je maar 50 jaar hebt om actief iets van je leven te maken. Dat ik schrok van dit besef komt door de ’50’. Wat is dat nou? En dan moet je ook nog werken en aan veel verplichtingen voldoen. Je zou zeggen dat je er alles uit moet halen wat er in zit. Elke minuut. Maar waarom zeg ik dat nu?
Bij alle drukte en heisa die ontstaat rondom grote gebeurtenissen valt mij op dat mensen vergeten te leven en te zien wat ze werkelijk om zich heen hebben. Dat ze zelf verantwoordelijkheid kunnen nemen in hun dag, weken en jaren. Er heerst een gevoel van controle verlies. Alsof je door de overheid de touwtjes niet meer in eigen hand hebt en de afgrond dichter bij ziet komen. Doordat menigeen het gevoel heeft dat hen alle controle wordt afgenomen, alle eigen regie minimaal is, ontstaat er onrust. En dat uiten we massaal. En dat begrijp ik. Wat ik niet begrijp is het extremisme wat ontstaat, dat alles buiten proporties wordt geuit momenteel. Dat veel geoorloofd is om je mening, oftewel controle verlies, in elke tuin te gooien. Nu heb ik het vooral over de discussie rondom de boeren. Want ik begrijp hun angst. Ik heb geen boerderij, dus het mag in het dagelijkse leven iets verder van mij afstaan. Maar toch, je toekomst is onzeker en je staat met je rug tegen de muur. Vreselijk. Maar dan. Hoe ga je als boer hiermee om. Daar kun je het verschil maken.
Ik heb twee keer in mijn leven op sinaasappelkistjes moeten zitten met een dubbeltje om m’n reet te krabben. En inderdaad, ik dramatiseer weer om m’n punt te maken. Want het voelde niet als ongelukkig. Een scheiding en het verlies van een bedrijf liet zijn sporen na. Twee keer moest ik alles weer opbouwen. Niet in mijn eentje, dat deden we samen. Laat ik dat voorop stellen. Maar in beide gevallen pakte ik meteen weer de controle over mijn leven, en als dat na het verlies van het bedrijf inhoudt dat ik postcodeloten moet gaan verkopen om geld te verdienen, dan deed ik dat. De toekomst was onzeker, maar het kijken naar de dag van vandaag en de mogelijkheden zien, maakte dat ik vol goede moed uitdagingen opzocht om waardevol te blijven leven. Naast alle tegenslagen die hier nog omheen gebouwd werden, ben ik nooit rancuneus geworden. Heb nooit een ander de schuld gegeven en nooit mijn lot in handen van een ander gelegd. Waarom moet dit nou over mij gaan hé? Alsof ik mezelf een veer in de reet wil steken. Maar ik wil toch even uitleggen wat mij het recht geeft om iets te zeggen over mijn medemens.
Terug naar de 50 productieve jaren en de energie die mensen steken in het uiten van hun gevoel en mening. Wanneer ik mijn gevoel en mening op papier zet, hoor ik altijd meteen reacties. En dat is prima. “Ja maar, jou situatie is anders dan de boeren, die worden door de overheid in deze hoek gedrukt”. Dat klopt. Maar de uitkomst is hetzelfde. Een onzekere toekomst en niet weten waar je de controle terug kan pakken. Een vlag op z’n kop hangen is voor de boer een uiting van onrecht. Maar poeh! Ik bekijk het van verschillende kanten en vind het nogal wat. Heel de wereld gebruikt zijn vlag als symbool van de natie en alles wat zich daar heeft afgespeeld. Ik hoorde iemand zeggen; het is maar een stuk stof. Ja, letterlijk, maar voor velen is dat het niet. Waarom zoveel acties waar je een ander pijn mee doet of mee lastig valt. Zoals je nu ziet gaan alle ministers na elke gebeurtenis gewoon iedere avond naar bed en heb je maar weinig invloed op wat besloten wordt. Maar weet je. Ik hoop dat iedereen zich blijft realiseren dat je zelf beslissingen kunt nemen om voorbereid te zijn op de nabije toekomst. Die kunnen groot zijn, maar ook klein. In de meest arme gezinnen zie je dat geluk bestaat. In dit hele verhaal zijn er uitzonderingen op de regel, maar ‘het grote midden’ kan echt wel wat aardiger met een ander omgaan en zijn mening wat in het midden laten. En je realiseren waar je jouw energie voor gebruikt in die 50 jaren.
Feit is dat het altijd slechter kan. Dat Nederland nog steeds een land is waar ik graag woon. Dat ik stiekem blij ben niet over de portemonnee van 16 miljoen mensen hoef te beslissen. Het geeft alleen maar ellende. Tenzij je een keer een kwartje weggeeft als overheid. Ik zie mijn eigen huis en gezin. Ik zie mijn eigen minuten, dagen, weken en jaren. Blij met een spontane bbq in de tuin. Een baan waar ik blij van word. Een ijsje halen bij de buren. Het voorrecht van een camper die ons spontane uitjes bezorgt in de rust van de natuur. Een Netflix marathon op een matras met veel chips, een kleinkind in een zwembadje, of gewoon even lekker vrij zijn en genieten van het moment. Voor iedereen anders, maar kleine dingen. Te ver in de toekomst kijken en bang zijn voor ellende en oplopende onkosten bijvoorbeeld, leidt af van jouw dag. Vandaag. En waar je de controle kan behouden en pakken. Wat komt dat komt, en deal er op dat moment mee. Er zijn altijd oplossingen om jouw 50 jaar op jouw manier leuk te houden.
